ارتباط اثربخش
نیاز به ارتباط اثربخش یکی از نیازهای مهم و اساسی انسانها از ابتدای تاریخ بشر تا کنون است که این نیاز به این فرآیند هر روزه بیشتر احساس میشود.
برای اینکه بخواهیم ارتباط اثربخش را تعریف کنیم بهتر است مقاله چگونه خوب و رسا صحبت کنیم و چگونه جذاب شویم ؟ را مطالعه کنیم. در ابتدا یک تعریف درست و مهم از ارتباط داشته باشیم. به زبان ساده ارتباط یعنی انتقال اطلاعات از یک شخص به شخص دیگر است که این انتقال اطلاعات شامل اطلاعات کلامی، احساسی، دیداری و … میباشد.
ارتباط اثربخش فرآیندی است که در آن مخاطب، اطلاعات منتقل شده از شما را با بیشترین دقت دریافت و درک میکند.
بیشتر فعالان و متخصصهای این حوزه، ارتباطات بخش اصلی (و گاه تمام) مسئولیت ارتباط اثربخش را بر عهدهی منتقل کنندهی این فرآیند میگذارند.
اما به هر حال این به معنی انکار اهمیت مسئولیت مخاطب پیام نیست، و در واقع تاکیدی بر این است که ارسال کنندهی پیامها، وظیفه دارد از همه توان برای بالابردن نفوذ و اثربخشی این فرآیند استفاده کند و به راحتی بیتوجهی دریافت کنندهی پیام را به توجیهی برای کاهش نفودگذاری و اثربخشی ارتباط بدل نکند.
در واقع اثربخشی یک هنر است اما تکنیکهای مختلفی برای بهبود آن وجود دارد.
برقراري ارتباط مهارتي است که هر کسي از آن بهره اي دارد. با ارتباط داشتن با ديگران مي توانيد ديدگاه ها و انديشه هايتان را به آنها منتقل کنيد و از نظرات و افکار ديگران نيز سود ببريد. مهارت هاي ارتباطي و برقراري ارتباط با اشخاص و گروه هاي گوناگون نيازمند آموختن و به کارگيري نکاتي است که در اين مطلب تعدادي از آنها را برمي شمريم.
بعضی اشخاص تصور ميکنند فقط با مهارت خوبشان در صحبت کردن ميتوانند در ایجاد ارتباط با دیگر افراد موفق شوند. این در صورتی است که این افراد از نقش مهم و حیاتی شنیدن در ایجاد ارتباطهای موثر غافل هستند. اگر شما نتوانید مهارت شنیدن را یاد بگیرید و شنونده نباشید نمیتوانید در ایجاد ارتباط اثربخش موفق شوید. شنونده خوب دارای خصوصیاتی است که از جمله آن میتوان به توجه کامل و نشان دادن واکنشهای مناسب مثل تکان دادن سر به نشانه تایید به طرف مقابل خود، برقراری ارتباط چشمی، یادداشتبرداری و … اشاره کرد.
حتما بخوانید: چگونه شنونده خوبی باشیم؟!
نقش خواندن ومطالعه کتاب و مقالات متعدد برای درک بهتر از قواعد دستوری و فرم جملات تاثیر بهسزایی در برقراری ارتباط اثربخش میتواند داشته باشد. همچنین مطالعه در شناخت اصطلاحات کاربردی برای مشاغل و صنفهای گوناگون و افزایش خلاقیت برای انتخاب کلمات و جملات متنوع میتواند کمک کننده باشد. و همچنين پر واضح است که با مطالعه کردن توانایی گویندگی شما افزایش پیدا خواهد کرد.
به جز از ارتباط کلامي که منظور صحبتکردن است، شکلی از ارتباط غيرکلامي هم وجود دارد که شامل لحن، ايما و اشاره، حرکات چشم ها، حالات صورت و غيره است. برقراری ارتباط به صورت غيرکلامي میتواند در درک و برقراري ارتباط اثربخش تسهیل کننده باشد و به زبان سادهتر ارتباط غيرکلامي چیزهایی که در درون شماست را به راحتي به ديگري منتقل ميکند. و همانطور که میدانید ارتباط غیرکلامی در فرهنگهای مختلف تعاریف متفاوتی دارد.
پرسیدن و طرح سوال بخشي اساسی و اجتنابناپذیر در ایجاد ارتباط است و تصور شما را نسبت به موضوع روشن ميکند.
دقت کنيد که وقتي سوالي را مطرح کرديد، براي پاسخ گرفتن هم شکيبايي به خرج دهيد، تا جواب مناسبي بگيريد.
پرسيدن سوالات به جا و مناسب در مسير برقراري ارتباط شما را راهنمايي خواهد کرد.
براي ایجاد ارتباط چه مسیری را بايد طي کرد؟ مسیر يا چرخه برقراري ارتباط به گونه ايست که در هر مکان و براي هر شخص قابل اجراست.
مسیر ایجاد ارتباط عبارت است از: هدف، رمزگذاري پيام، انتقال پيام، دريافت پيام، رمزگشايي يا درک پيام دريافتي، ارائه بازخورد يا واکنش نشان دادن به فرستنده پيام.
ممکن است موقعيتي براي شما پيش بيايد که براي رسیدن به اهدافتان مجبور به مذاکره با فرد يا گروههای مختلف شويد. مخاطب شما قطعا برای پیروزی شما در مذاکره تلاش مي کند.
مذاکره مفید زماني اتفاق مي افتد که نيازها و اهداف مد نظر ديگران را خوب بفهمید و با فکری باز به جاي تلاش براي ناک اوت کردن مخاطب خود، به ایجاد ارتباط متقابل از نوع برد-برد تلاش کنید.
اشتراک گذاري اطلاعات و یادداشت کردن بعضی از نکات و صحبتها در جلسات روشی است براي به خاطر سپردن نکات مورد بحث قرار گرفته و کاویدن آن براي درک بهتر.
صحبت کردن در جمع به افراد کمک ميکند تا برای برقراری ارتباط با دیگران مهارت کسب کنند و آمادگی پیدا کنند، که البته الفبای آن داشتن اعتماد به نفس است. حالات چهره و به ويژه چشمها هم فراموش نشود تا به اين شکل مخاطبان و حاضران هم بتوانند با شما بهتر ارتباط برقرار کنند.
بازخورد کليد مهم و اساسی برای ایجاد ارتباط و همچنین ارتباط اثربخش است. بازخورد به شما کمک ميکند تا ارتباط شما با ارسال کننده یا دریافتکننده موثر و کارا باشد.داشتن ذهنیت مثبت نسبت به بازخورد ميتواند فاصله شما را با موفقيت به حداقل برساند.
کشمکش و برخورد قسمت اجتنابناپذیر ارتباط متقابل و روابط است. سعی کنيد در اين کشمکشها باادب و در عين حال قاطع باشيد، به جاي تمرکز بر فرد يا گروه به دنبال روشی براي پيروزي بر کشمکش ها باشيد، در ازای تصميم گيري بر پايه فرضيات و حدس و گمان ها، براي يکشف حقیقت تلاش کنيد.
در نگاه عوام جامعه، ارتباط و مهارت های مربوط به آن کار سخت و دشواری نیست اما با مطالعاتی که در نتایج آمار تحقیقات در این زمینه انجام شده است خلاف این موضوع را نشان می دهد.
در پروسه ارتباط، افراد بخشی از ساختار مغزشان را به بخشی از مغز طرف مقابل منتقل می کنند. برای انجام این فرآیند هم از ابزارهای کلامی و هم غیر کلامی استفاده می کنیم. و در واقع ارتباط اثربخش زمانی درست انجام شده است که دقیقا چیزی که در ذهن فرد ارسال کننده پیام وجود دارد به ذهن فرد دریافت کننده پیام هم همان پیام برسد.
این مسئله به این معنا نیست که نقش دریافت کننده کم اهمیت است بلکه منظور این است که فرستنده پیام برای انتقال پیام خود به درستی، باید تلاش بیشتری کند.
مثلا سوالاتی که در این حوزه باید از خود بپرسید:
برای انجام یک سخنرانی، داشتن اسلاید بهتر است یا نه؟
در واقع باید گفت برای این سوالات پاسخ قاطع و صددرصدی وجود ندارد.
اما اگر بخواهیم به این سوالات جواب بدهیم، تنها یک جواب وجود دارد: ارتباط اثربخش.